Ăn dăm được xem là một bước ngoặt lớn trong quá trình phát triển của trẻ. Trong 6 tháng đầu đời, trẻ nên được cho bú mẹ hoàn toàn hoặc sử dụng sữa công thức. Tuy vậy, sau 6 tháng, nên bắt đầu giới thiệu thức ăn cho trẻ. Nhiều cha mẹ quan tâm về việc có nên nêm gia vị vào thức ăn dặm cho bé dưới 1 tuổi không? Một số lo lắng: Liệu không nêm gia vị, bé ăn lạt quá có dẫn đến chán ăn không? Liệu bé ăn lạt quá có gây thiếu hụt natri và gây ảnh hưởng đến sức khỏe như phù não không?
Những điều cha mẹ nên biết
Trẻ dưới 1 tuổi số lượng chồi vị giác là nhiều gấp 3 lần so với người lớn. Do đó, trẻ sẽ nhạy cảm với độ mặn gấp 3 lần so với người lớn và cảm giác “mằn mặn” khi bạn nêm có thể là rất mặn đối với bé.
Quy trình khi bé tiếp nhận vị mặn từ việc thêm muối vào thức ăn
Muối cho vào thức ăn của bé sẽ tạo ra 2 ion: Clo và Natri. Trong đó, Natri sẽ phụ trách tín hiệu độ mặn lên chồi vị giác. Trẻ có gần 30 000 chồi như vậy để dẫn truyền tín hiệu vào 1 vùng tiếp nhận vị giác ở não. Tín hiệu này diễn ra rất nhanh. Bé sẽ hứng thú với thức ăn đó cho lần đầu. Nhưng, việc cho bé dưới 1 tuổi ăn thêm muối tiếp tục và lâu dài, có thể làm bé chịu ăn mặn và rất dễ rối loạn vị giác (ở đây là vị ngọt) dẫn đến biếng ăn sau đó.
Một số lo lắng khác là nhu cầu muối (natri) trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi là dưới 1 gram (400mg Natri)/ngày. Lượng này rất nhỏ, trẻ có thể lấy đủ từ sữa và thực phẩm. Việc bổ sung thêm gia vị vào thực phẩm, nếu dư thừa sẽ tồn đọng trong máu hoặc đẩy xuống thận. Việc thận bé chưa hoàn chỉnh chức năng sẽ là một gánh nặng trong việc loại bỏ muối ra khỏi cơ thể.
Lo lắng về thiếu hụt natri dưới 1 tuổi
Việc thiếu hụt natri là rất hiếm ở trẻ khỏe mạnh vì khi bú mẹ hoặc uống sữa công thức đã cung cấp 1 lượng natri đủ. Hơn nữa, các thực phẩm bản thân cũng chứa 1 lượng natri không nhỏ, ví dụ 1 chén cháo thịt bò bí đỏ 100ml cung cấp cho bé 5.55mg Natri, do đó, trẻ dưới 1 tuổi có thể nhận đủ Natri mà không cần phải thêm muối vào.
Những trường hợp bé thiếu natri thường liên quan đến 1 bệnh lý nào đó hoặc đang được chuyên gia kê dùng thuốc/sữa bị hạn chế natri.
Hướng dẫn hiện nay về nhu cầu muối trẻ dưới 1 tuổi
Tùy thuộc vào từng giai đoạn, lượng muối trẻ cần mỗi ngày sẽ khác nhau. Nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam đã được Bộ Y tế phê duyệt ngày 16/6/2016, theo đó, nhu cầu về Natri/muối cho trẻ nhỏ được khuyến nghị như sau:
| Nhóm tuổi | Natri (mg/ ngày) | Muối (g/ngày) |
| 0 – 5 tháng | 100 | 0.5 |
| 6 – 11 tháng | 600 | 1.5 |
| 1 – 3 tuổi | < 900 | 2.3 |
| 4 – 6 tuổi | < 1200 | < 3 |
Nguồn tham khảo:
Liem, D.G. Infants’ and Children’s Salt Taste Perception and Liking: A Review. Nutrients 2017, 9, 1011
Đinh Thị Ngọc Sương – Nhóm Tiết chế – Khoa Dinh dưỡng bệnh viện Nhi Đồng 1